Is vruchtensap ongezond?
Vruchtensappen mogen binnenkort geen groen vinkje meer dragen, omdat ze niet tot basisvoedingsmiddelen worden gerekend. Dat kan bij de consument algauw het idee oproepen dat vruchtensappen niet gezond zijn. Maar is dat wel een juiste conclusie? Wat zijn basisvoedingsmiddelen? Welke criteria gelden er voor het vinkje? Maakt het Vinkje de gezonde keuze gemakkelijker? Hoe worden de vinkjes toegekend?
Nieuwe criteria voor het vinkje
Sinds kort zijn de nieuwe richtlijnen bekend waaraan voedingsmiddelen moeten voldoen, qua samenstelling om het vinkje als keurmerk te mogen voeren. Zo is het gehalte aan natrium (onderdeel van keukenzout) verlaagd en vruchtensappen worden niet meer tot de basisvoedingsmiddelen gerekend. Een overzicht van de wijzigingen in de criteria voor het Vinkje vind je hier. Een volledig overzicht van de criteria vind je in deze brochure.
De geschiedenis van het Vinkje
In 2003 werd door
de World Health Organisation (WHO) opgeroepen om de consument te helpen met het
maken van gezonde voedselkeuzes. In Nederland werd daarom in 2006 “het Vinkje” gepresenteerd
als logo voor een bewuste keuze voor gezonde voeding.
De criteria voor het vinkje worden een keer per 3 á 4 jaar weer aangepast om de
richtlijnen ervoor steeds scherper te formuleren. Kort geleden zijn de richtlijnen
weer strenger geworden om de deelnemende bedrijven te stimuleren om hun
producten nog gezonder te maken.
Voordelen Vinkje voor de consument
Voedingsmiddelenproducenten kunnen er zelf voor kiezen om deel te nemen aan “het Vinkje”. Ze dienen echter wel een bepaald bedrag te betalen aan de Stichting Het Vinkje om mee te mogen doen. Stichting Het Vinkje wordt namelijk niet gesubsidieerd, maar is een Stichting die zichzelf terug moet verdienen doordat de deelnemende bedrijven hun voedingsmiddelen steeds gezonder maken. Door de criteria steeds strenger te maken worden de deelnemende bedrijven gestimuleerd om de samenstelling van hun producten steeds weer te verbeteren.
Nadelen van het Vinkje
Niet alle bedrijven
doen mee met het vinkje. De voedingsmiddelen die door bedrijven geproduceerd
worden, maar die niet meedoen met het Vinkje zijn zouden voor de consument niet
herkenbaar zijn als gezond of ongezond. De andere kant van het verhaal is dat
deze bedrijven ook niet gestimuleerd worden om de samenstelling van hun voedingsmiddelen
te verbeteren.
Daarnaast zijn er de voedingsmiddelen die herkenbaar zijn als
basisvoedingsmiddel, maar die niet voorzien worden van het Vinkje. Hierbij kun
je denken aan groenten en fruit die rechtstreeks bij de teler worden gekocht.
Twee Vinkjes
Nederland zou
Nederland niet zijn als er ook voor het Vinkje twee partijen bestaan. Ook hier
heeft de verzuiling al toegeslagen. Er is namelijk een blauw en een groen
vinkje. Het groene vinkje wordt toegekend als een voedingsmiddel echt als “basisvoedingsmiddel”
kan worden gezien. Het blauwe vinkje is te vinden op voedingsmiddelen die af en
toe best gebruikt kunnen worden in een gezond voedingspatroon. Deze
levensmiddelen bevatten net iets te veel suiker, vet of zout om in de Schijf
van Vijf te worden opgenomen. Je zou zo’n voedingsmiddel met een blauw vinkje dus
ook als een voedingsmiddel kunnen zien waarvan de samenstelling moet worden
verbeterd om een groen vinkje te mogen krijgen.
Een voorbeeld van voedingsmiddelen met een blauw vinkje zijn de gezoete
melkdranken. Deze dranken kunnen hun groene vinkje verdienen als ze de suiker
weglaten. Ook kunnen deze bedrijven meer inzetten op verkoop van naturelle
zuiveldranken.
Hoe ongezond is vruchtensap?
Vruchtensap bevat
van nature suiker, omdat suiker nu eenmaal een bestanddeel is van fruit. Als
fruit geperst wordt gaan er voedingsvezels verloren. Je drinkt gemakkelijker drie
glazen vruchtensap achter elkaar leeg dan dat je drie vruchten achter elkaar
opeet. Bovendien bevat een glas vruchtensap evenveel suiker als een glas
frisdrank. Het vitaminegehalte van vruchtensap is echter wel hoger dan van de
doorsnee frisdrank. Vruchtensap is niet direct ongezond, maar er kan
gemakkelijk veel te veel van worden gebruikt.
Vertaling resultaten uit de VoedselConsumptiePeiling naar beleid
Uit de
Voedsel Consumptie Peiling van 2007-2010 bleek dat de frisdranken en vruchtensappen
voor 22% van de inname van enkel- en tweevoudige suikers zorgen van de
gemiddelde Nederlander. Ze zijn daarmee de belangrijkste leverancier van deze
suikers (zie pagina 2 van dit document). Bij kinderen van 7 en 8 jaar draagt het
gebruik van frisdranken en vruchtensappen voor 30% bij van de inname van deze
suikers (zie pagina 3 van dit document).
Als het Vinkje heel bekend is bij het grote publiek en ze laten zich erdoor leiden
bij hun voedselkeuze kan dit leiden tot een lagere inname van vruchtensap.
Mogelijke verbeterslag informatie aan cosument
Letten op de Vinkjes kan een eerste stap naar een gezonder voedingspatroon zijn, maar er is meer winst te behalen als de consument beter wordt geïnformeerd over de relatie tussen voeding en gezondheid. De consument kan dan zelf kritischer kijken naar voeding. Wie beter geïnformeerd is, wordt minder afhankelijk van allerlei logo’s die slechts door een deel van de voedselproducenten wordt gebruikt.
Geplaatst door Anneke Palsma op 6 August 2015
- 2019 (34)
- 2018 (46)
- 2017 (46)
- 2016 (47)
- 2015 (53)
- 2014 (51)
- 2013 (50)
- 2012 (47)
- 2011 (14)