Goed voornemen? Start met kerst!

Eten is meer dan alleen het voeden van het lichaam

Eten en drinken heeft meerdere functies, zoals het leveren van brand-, bouw- en beschermende stoffen. Naast deze basisfuncties heeft voedsel ook een functie als sociaal bindmiddel en het dient soms ook als statussymbool en om je te onderscheiden van anderen. Veel religies kennen leefregels die betrekking hebben op voedselkeuzes. Een bekend voorbeeld hiervan is het taboe voor varkensvlees bij Islamieten en binnen de Joodse godsdienst. Daarnaast kan het vasten ook een onderdeel zijn van leefregels die bij een religie behoren. Daarnaast kennen alle religies ook momenten waarin juist gegeten en gedronken wordt om iets te vieren.

Voedingsmiddelen en genotmiddelen

Een andere minder belichte functie van voeding is dat het ook dient als genotmiddel. Binnen de levensmiddelenleer wordt er nog altijd een indeling gemaakt in voedingsmiddelen en genotmiddelen. Voedingsmiddelen worden ingedeeld in plantaardig en dierlijk en hebben als functie om het lichaam in stand te houden, brandstof voor het verrichten van arbeid en bescherming tegen ziekten.
Genotmiddelen zijn etenswaren en dranken die bedoeld zijn als smaakmaker. Tot deze laatste groep behoren kruiden en specerijen, azijn, zout, suiker en zoetstoffen, honing, koffie, thee, cacao en chocolade, frisdranken, sappen en waters en alcoholische dranken. Bij het bereiden van voedsel wordt volop gebruik gemaakt van deze genotmiddelen om het voedsel smakelijker te maken.

Voeding: om van te genieten

Ik heb nog nooit iemand ontmoet die niet van lekker eten en drinken houdt. Wat er dan verstaan wordt onder het begrip “lekker” is voor iedereen verschillend. Toch is er bij iedereen wel een overeenkomst terug te vinden in de definitie van “lekker”, namelijk voedsel moet smakelijk zijn. Juist als voedsel smakelijk is wordt een voedingsgewoonte ook beter vol gehouden. Daarom is het heel functioneel om voedsel ook smakelijk te maken. Dat lijkt een open deur, maar toch wringt er iets bij veel mensen wanneer ze het “smakelijk eten” willen combineren met “gezond leven”. Het lijkt erop dat je je schuldig moet voelen over het eten van een lekkere maaltijd wanneer je “aan de lijn” doet of een ander gezondheidsdoel voor ogen hebt. Laat dat nou toch een grote misvatting zijn…
Wie gezond wil eten hoeft zich namelijk niet te beperken in kruiden en specerijen, tenzij deze klachten geven, of in koffie of thee. Daarnaast mogen azijn, zout, suiker, honing, cacao in de meeste gevallen ook gewoon worden gebruikt, zij het met mate en laat daar nou net het probleem zitten… Genieten van voeding kan namelijk al heel snel als er een klein beetje van deze smaakstoffen wordt gebruikt.
Daarnaast kan het waarderen van verschillende smaken getraind worden.
Ook een mooi gedekte tafel kan bijdragen aan het genieten van eten, want het oog wil ook wat.

Goede (voor)bereiding is het halve werk

Tijdens feestdagen zoals de kerstdagen en de jaarwisseling pakken de meeste mensen groots uit met voeding. Sommige hobbykoks beginnen al begin december te oefenen met het bereiden van specifieke gerechten. Ik had ooit collega’s die vertelden dat ze de bereiding van bepaalde soepjes al voor Sinterklaas uitprobeerden om de smaak te testen en om zich te vergewissen of ze bereidingstechnieken wel voldoende beheersten. Zelf heb ik me nooit aan zulke (generale voor)bereidingsrepetities gewaagd. Ik zorg liever in een keer voor een goede voorbereiding en geniet ervan om voor een (feestelijke) maaltijd de benodigdheden uit te zoeken en in te kopen. Het selecteren van de mooiste ingrediënten en het combineren ervan kan al heel veel plezier (genot) geven voor(afgaand aan) het bereiden van een maaltijd.
Een goed boodschappenlijstje is het halve werk. Daarna zijn rust en tijd nemen voor het bereiden van een maaltijd noodzakelijke voorwaarden voor een mooie (en smakelijke feest)maaltijd. Dat geldt niet alleen voor de kerstdis, maar voor alle maaltijden.

Het echte genieten: sociaal en mindfull eten

Het meest ideale scenario voor een mooie (feest)maaltijd krijg je als er rustig de tijd genomen kan worden om te eten en te drinken. Dat geeft de disgenoten de gelegenheid om de verschillende smaken goed te proeven. Vooral met meerdere personen heb je dan de kans om het contact te verstevigen. Wist je dat zakenlunches en diners van (regerings)leiders vooral bedoeld zijn als sociaal smeermiddel?
Daarbij zijn grote porties en copieuze maaltijden niet altijd nodig. Wie rustig eet proeft meer en neemt vaak minder dan iemand die gehaast zijn voedsel opschrokt. Leg af en toe je bestek eens even neer en geniet van de verschillende smaken die je proeft. Je zult merken dat de grote porties niet nodig zijn. Daarnaat kan het lezen van dit verhaal en deze aflevering ook inspireren om te genieten zonder copieus te eten.
Voor de alcoholhoudende dranken geldt: geniet ervan en bedenk dat veel drinken niet tot meer smaak(genot) leidt. En bedenk tijdens het genieten van een heerlijke maaltijd dat lekker ook gezond kan zijn. Als je de Deugden van de tafel steeds naleeft kun je je het gehele jaar trainen in het rustig genieten van een smakelijke maaltijd. Voor nu wens ik de lezers van deze blog:

Fijne Kerstdagen!

Geplaatst door Anneke Palsma op 23 December 2015