Preventie en eigen-wijsheid

Eigen (on)wijsheid

Heel veel mensen zijn prima op de hoogte van de Richtlijnen Goede Voeding, maar uit de Voedselconsumptiepeiling blijkt dat er minder dan 30% een voedingsgewoonte heeft die met deze richtlijnen overeenkomt. Uit een onderzoek van het Nederlands Instituut Sport en Bewegen blijkt dat meer dan 40% van de Nederlanders nog geen 30 minuten per dag beweegt. Toch denkt iedereen dat hij/zij het beter doet dan de buurman. Het is aan te raden om hier verandering in aan te brengen, omdat dit beter is voor ons allemaal. Onlangs presenteerde een ziektekostenverzekeraar een systeem waarbij haar klanten punten konden sparen door zich "gezond te gedragen". Hier is echter wel sprake van een motivatie die door een ander (de ziektekostenverzekeraar) is opgelegd. Gezond gedrag zou een blijvend karakter moeten hebben en dus door de persoon zelf worden geïnitieerd.

Inzicht in eigen handelen

Om te kunnen veranderen is het belangrijk om inzicht te hebben in de eigen leefgewoonte om uit te zoeken op welke punten er een verbetering kan worden bereikt. Daarna is het nodig dat iemand vindt dat er vooruitgang kan worden geboekt en er ook bereidheid is om een verbetering te bereiken. Hierbij kan het nodig zijn dat er extra informatie nodig is over mogelijkheden voor het veranderen van de leefstijl. Dat kan theoretisch maar ook praktisch zijn. Theoretische informatie heeft bijvoorbeeld betrekking op de wetenschappelijke onderbouwing van algemene richtlijnen. Praktische informatie is de vertaling hoe het ingepast kan worden in de eigen dagelijkse gewoontes. Hierbij gaat het om de persoonlijke aanpassing van de algemene adviezen naar de eigen situatie.

Ieder lijf is anders

Het is geen verrassing dat er veel verschillende typen mensen zijn. Het feit of je man of vrouw bent heeft gevolgen voor je lichaamsbouw en energiehuishouding. Mannen hebben door hun hormonaal evenwicht meer spiermassa en hebben daardoor een hogere verbranding. Vrouwen hebben meer vetweefsel als gevolg van hun hormonale situatie en (helaas) hebben ze daardoor eerder aanleg om meer vetweefsel te kweken. Hierdoor hebben mannen een hogere energiebehoefte dan vrouwen.
Daarnaast hebben mannen en vrouwen onderling ook een verschillende bouw en aanleg voor de aanmaak van vet- of spierweefsel. Op de lichaamsbouw en aanleg kun je zelf geen invloed uitoefenen, maar wel op je eigen leefgewoonte. Hiervoor kun je het beste je eigen-wijsheid inzetten, maar dan moet je die wel goed in kaart brengen.

Eigen-wijsheid ontdekken

Hiervoor kun je te rade gaan bij een hulpverlener die je informatie biedt over een voedingspatroon dat bij jouw dagritme past, maar die je pas informatie verstrekt op het moment dat jij daar zelf om vraagt. Ditzelfde geldt ook voor bewegen en andere onderdelen van je leefstijl. De techniek die hiervoor het meest wordt toegepast heet motivational interview. Op groepsniveau kan een interventie op dezelfde manier worden opgezet door intervention mapping. Als je je op deze manier wilt laten begeleiden bij de aanpak van jouw voedingsgewoonte (in relatie tot je beweegpatroon en sport) kun je gerust contact opnemen om je eigen-wijsheid te ontdekken.

Eigen-wijsheid inzetten

Vaak kun je met een paar kleine stappen al veel bereiken. Hiervoor is het nodig om je eerst goed te laten informeren over de ideale richtlijnen. Daarna dien je zelf een overzicht te maken van de manieren die je zelf kunt toepassen om hieraan te voldoen. Vervolgens maak je een plan van aanpak. Denk hierbij goed na en loop niet te hard van stapel om teleurstellingen te voorkomen. Houd jezelf vooral voor ogen dat een quick fix niet bestaat en dat er echt moeite voor gedaan moet worden om een gewenst doel te bereiken. Als een gezonde leefstijl namelijk zo eenvoudig zou zijn als menig goeroe voorspiegelt zou je zelf geen probleem hebben gekregen met je gewicht, conditie of welk onderdeel van je leefstijl dat je wilt aanpakken en zou ook het probleem van de stijgende zorgkosten nooit zijn ontstaan.
Door zelf je eigen aanpak te (laten) ontwikkelen zet je dus je eigen-wijsheid in. Het is ook belangrijk om niet op te geven, want dan kunnen doelen worden bereikt die onhaalbaar worden geacht.

Geplaatst door Anneke Palsma op 7 February 2013

Liesbeth

Eigen-wijsheid is zeker nodig om inzicht te krijgen en de eerste stap te zetten.
En dan is het volhouden, voor een duurzaam gezonde leefstijl, vaak het struikelblok. Een kwestie van bewustzijn. Motivational interviewing is met volle aandacht luisteren en helpen. Het is perfect om het bewustzijn op gang te helpen. Het is slim, of wijs zoals jij het noemt, om hier een coach of trainer voor te hebben of zoeken. Gezond leven wordt een succes als het automatisme wordt. Dan kun je er een leven lang van genieten. Je fit voelen door gezond eten, bewegen en de sigaret laten staan en dat alles met gemak.
Als je weet wat je motiveert wordt gezond leven duurzaam. 't is allemaal bewustzijn! Het begint met die intrinsieke motivatie, oftewel eigen-wijsheid.
Liesbeth van den Heuvel, duurzame dietist

7 February 2013 11:55