Logodoolhof

Sinds enkele jaren zijn er verschillende logo’s op de voeding te vinden. De keurmerken hebben betrekking op de voedingswaarde, gezondheid, duuzaamheid etc. Deze logo’s zijn bedoeld als hulpmiddel voor de consument om gemakkelijker te kunnen kiezen, maar de realiteit is anders, zo blijkt uit recent onderzoek. De eisen waaraan de logo’s moeten voldoen zijn niet door de overheid vastgesteld, maar wie is er dan verantwoordelijk? Is het nog duidelijk voor de consument?

Consumentenvertrouwen in logo’s daalt

Het vertrouwen in logo’s op voeding daalt, zo blijkt uit onderzoek van Market Response. Van de 500 ondervraagden gaf slechts 30% aan dat ze vertrouwen hebben in de keurmerken, terwijl dit vorig jaar nog 43% was. Consumenten hebben behoefte aan meer, maar dan wel heldere en betrouwbare informatie.
Tegenwoordig zijn er verschillende keurmerken in omloop, zoals “Ik kies bewust” “Ik kies gezond”, logo’s voor eerlijke handel, milieu, dierenwelzijn, etc. etc.
De consument die een bewuste keuze wil maken voor voedingsmiddelen die aan de verschillende eisen voldoen is zo langzamerhand in een logodoolhof beland.
Wie heeft of neemt de regie over de verschillende logo’s?

“Ik kies bewust” en het “Gezonde klavertje”

Het initiatief voor de invoer van het “Ik kies bewust”-logo kwam uit de industrie en niet van de overheid. Het werd ondersteund door Unilever, Friesland Foods en Campina. Inmiddels zijn er meer dan honderd bedrijven bij dit logo aangesloten en is het keurmerk op tal van producten terug te vinden. Voedingsmiddelen die dit logo willen voeren moeten aan een aantal criteria, die afgestemd zijn op de productgroep, voldoen. Daarnaast heeft Albert Heijn het “Gezonde klavertje” als logo voor een gezonde keuze.

Van twee gezondheidslogo’s naar “Het vinkje”

Onlangs zijn de logo’s “Ik kies bewust” en “Gezonde klavertje” van Albert Heijn na een zorgvuldig proces van harmonisatie en evaluatie van criteria samengevoegd tot “Ik kies gezond”. Vanaf maart 2013 zal er met één logo worden gewerkt, namelijk  “Het vinkje”. Het groene vinkje zal op de betere basisvoedingsmiddelen te vinden zijn, zoals brood, melk, groenten en fruit. Het blauwe vinkje is voor de “betere producten” uit de productgroepen die niet tot de basisvoeding behoren zoals sauzen en snacks. De criteria zijn nog altijd opgesteld door de industrie en niet door de overheid…
En dit is dan nog steeds niet het enige keurmerk.

Logo’s voor maatschappelijk bewustzijn een doolhof

Naast keurmerken voor gezonde voedingskeuzes zijn er ook logo’s voor  producten die voldoen aan criteria van dierenwelzijn, milieu of eerlijke handel. De logo’s zijn voor de consument niet meer duidelijk, want wie denkt dat gemakkelijk kiezen een eitje is, komt bedrogen uit: voor een ei zijn er zeven etiketten beschikbaar. Als je het varkentje snel wilt wassen tref je ook zeven keurmerken aan en als een kip zonder kop sta je bij het hennetje of haantje uit vier logo’s te kiezen. En ook bij het rund wordt met logo’s gestunt. Al deze keurmerken zijn in dit overzicht te vinden.
Maar alle gekheid op een stokje: met al die etiketjes wordt het er niet duidelijker op voor de consument.

De consument en logo’s

Maar liefst 75% van de ondervraagden weet niet wat de verschillende keurmerken betekenen, terwijl dit vorig jaar door 54% werd opgemerkt. 85% van de consumenten vindt het goed dat er logo’s worden gebruikt. 65% vindt dat de keurmerken dit jaar meer op elkaar lijken terwijl vorig jaar 41% van de ondervraagden die mening was toegedaan.
De verwarring over logo’s bij de consument neemt toe en de voedingskundige is er ook niet gelukkig mee.
Maar wat doet de overheid?

Advies Gezondheidsraad

In december 2008 heeft de Gezondheidsraad, het adviesorgaan van het Ministerie van Volksgezondheid en Sport (VWS), aangegeven dat de logocriteria voor de gezonde keuze onvoldoende aansluiten bij de Richtlijnen Goede Voeding van 2006. Dit geldt ook voor het zogenaamde GDA-etiket. In het GDA-logo wordt weergegeven in hoeverre een portie van een voedingsmiddel voldoet aan de aanbevolen hoeveelheid voor dagelijkse inname van verschillende voedingsstoffen. De voedingswetenschapper Daan Kromhout, die ook voorzitter was van de commissie die het onderzoek over de logo’s voor de Gezondheidsraad in 2008 heeft geleid, gaf bij de presentatie van het rapport de volgende aanbevelingen: de Richtlijnen Goede Voeding moeten transparanter worden ontwikkeld, de criteria voor de  logo’s dienen aangescherpt te worden en het GDA-keurmerk moet eenvoudiger.

Reactie Minister VWS

In september 2009 gaf de heer Klink, toen minister van VWS, in een reactie op dit advies aan dat er één logo moet worden ingevoerd voor gezonde voeding. Hij zegt in een brief aan de Tweede kamer “erop te vertrouwen dat de betrokken partijen zullen komen tot een gemeenschappelijke set van criteria op basis waarvan de logo’s op producten gevoerd mogen worden”. Hij verwachtte dat er in januari 2011 één logo voor gezonde voeding in gebruik kan worden genomen.

En nu?

We schrijven nu nog november 2011, maar ik heb dat duidelijke logo nog niet gevonden. Als een van mijn lezers dat al wel gesignaleerd heeft, wil ik hier graag over geïnformeerd worden. Ik zal op mijn beurt dan ook de redactie van Voeding Nu hierover berichten, omdat zij hier zeker over willen publiceren, aangezien ook zij hun ongerustheid over de verwarring rond keurmerken op voeding hebben aangegeven. Voor mijn contactgegevens klik hier.

anneke-palsma

Zoek je een advies voor voeding bij jouw sport, dan kun je bij mij terecht.

Drs. Anneke Palsma